Yeni Başlayanlar için Hangi Linux Dağıtımı?
Çok sorulan, benim de nedense şu sıralar gözüme çok çarpan bir sorudur. Bu yüzden ben de FAQ vari bir makale yazayım dedim.
Birçok insan, Linux dünyasına adım atmak istiyor ancak bunu hangi dağıtım ile yapacağına karar veremiyor. Binlerce dağıtım arasından kendisine uygun olanı seçmek yeni başlayan birisi için kolay bir iş değil. Kaldı ki seçilen dağıtım insanı Linux ‘tan da soğutabilir. Hal böyleyken, durumu iyi analiz etmek gerekir. Hangi dağıtım ile başlanmalı?
Umarım bu makale birçok insanın Linux ile güzel bir başlangıç yapması için bir kılavuz olur.
Yeni bir dünya: Linux!
Öncelikle Linux ile yeni tanışacak olan arkadaşlar için şunu söylemeliyim; “Öğrenecek çok şeyiniz var!”. Kesinlikle öğrenmeye ve araştırmaya açık olmalısınız. Google amcayı sürekli meşgul etmeli, Linux platformu üzerinde karşılaştığınız sorunları ve çıkmazları araştırmalısınız. Diğer işletim sistemlerinde kullandığınız programların hemen hemen hepsinin bir muadili Linux dünyasında mevcut. Bir kısmı da Linux platformu üzerinde aynen çalışabilmektedir. Uygulama konusunda sıkıntı çekeceğinizi sanmıyorum, doğru anahtar kelimeyle arama motoruna bile gerek kalmadan binlerce uygulamaya tek tıkla erişebilmeniz mümkün. Popüler yazılımların hemen hemen hepsi yazılım depolarında yer almaktadır, zahmetsizce kurup kaldırabilirsiniz. Windows’ta kullandıklarınızın çoğunu unutun. Burası başka bir dünya. Yapabileceklerinizi sınırlayacak olan tek şey bilginiz olacaktır.
Sizin için iyi olan şey, başkası için iyi olmayabilir!
Forumlarda, sosyal mecralarda, bu soru ile ilgili sorulmuş sorulara dikkat ettiğimde insanların genelde kendi kullandıkları dağıtımı övdüklerini gördüm. Şüphesiz kimse kullandığı şeyi kötülemek istemez. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, sizin için iyi olan bir şeyin, karşınızdaki kişi için iyi olamayabileceğidir. Popüler ve topluluğu fazla olan, arama motorlarına daha sorunun başlangıcını yazdığınızda yüzlerce çözüm yolu ve tutorial olan, giriş seviyesi kullanıcıları hedefleyen dağıtımlara yönelmek yerinde olacaktır. Sonrasını zaten kendisi zamanla seçecektir.
Öğrenmek kolaydır, alışkanlıkları değiştirmek ise zor!
Yıllarca Windows ortamında çalışmış biri için, aşina olduğu kullanıcı arabiriminin bir anda köklü değişiklilere uğraması doğal olarak ilk etapta insanı sıkıntıya ve strese sokacaktır. Zaten yeni olduğunuz ve alışmaya çalıştığınız Linux ortamında bir de alışkanlıklarınızın değiştirilmesinin istenmesi sizi Linux’tan soğutacak bir etmen olacaktır. Bu yüzden mümkün mertebe Windows’un pencere ve yerleşim yapısını andıran dağıtımlardan başlamak uygun olur.
Ne vericen abine / ablana?
Önceden de söylediğim gibi, piyasada binlerce dağıtım bulunuyor. Ancak bu çokluk kesinlikle olumsuz bir durum olarak algılanmamalı. İhtiyaçlara, isteklere ve zevklere göre bu Linux dağıtımları şekillenmektedir. Burada söz konusu olan, Linux ile yeni tanışacak olan ev/ofis kullanıcıları ise birkaç seçenek dışındakilerin fantezi olacağı düşüncesindeyim.
- Linux Mint (Cinnamon Edition, Mate Edition, Xfce Edition)
- Ubuntu (Ubuntu Mate, Xubuntu, Lubuntu)
İlk sırada Ubuntu temelli bir dağıtım olan Linux Mint yer almaktadır. Zaten şu anki DistroWatch istatistiklerine de baktığımızda, hit olarak Ubuntu’yu açık ara geçmiş durumda.Linux Mint Cinnamon Edition ‘ı kesinlikle yeni başlayan arkadaşlara tavsiye ederim.Geçişte çok zorlanacağınızı düşünmüyorum. Diğer versiyonlarını olan Mate ve Xfce masaüstü versiyonlarına da bir göz atabilirsiniz.
İkinci sırada Ubuntu var. Yine Linux dağıtımları arasında üne sahip bir dağıtım. Birkaç sene önce varsayılan arayüzü GNOME 2 projesine son verilmesi ile birlikte Unity ‘e çevirdi. Unity arayüzü, başlangıç için zor gelebilir, keza daha önce hiç böyle bir yerleşim görmemiş olmanız muhtemel. Benim alışmam biraz zaman aldı, ancak sonrasında ne kadar kullanışlı olduğunu anladım. Zevk meselesi. Ancak Ubuntu Mate ‘e bir göz atmanızı öneririm. Çok temiz ve sade bir arayüze sahip. Bunların dışında Xfc, Lxde ve diğer masaüstü ortamlarına sahip varyasyonları bulunmaktadır.
Linux’a bir şans verin!
Yukarıda anlattığım dağıtımları ve fazlasını deneyebilme şansınız varsa kesinlikle denemenizi öneririm. Özellikle direk makineye format ile geçişlerde pişmanlık yaşanabiliyor veya dual boot kurayım derken ana işletim sistemi uçurulabiliyor.
Eğer sanal sistem hakkında bilgiye sahipseniz, küçük bir sanal makine hazırlayıp bu dağıtımları kolayca deneyip kaldırabilirsiniz. Seçiminizi yaptıktan sonra da bilgisayarınıza komple kurabilirsiniz. Ek olarak, birçok Linux dağıtımı CD üzerinden çalışma opsiyonuna sahiptir. Yani harddisk’inize herhangi bir müdahale etmeden çalıştırıp deneyebilirsiniz. Ancak dosyalar CD üzerinden okunacağı için, bu seçenek bilgisayarın oldukça yavaş çalışmasına yol açacaktır.
Eğer sanal makine konusunda bilginiz yoksa, evde atıl durumda olan, kullanılmayan bir bilgisayarınız varsa, onu Linux öğrenmek için kullanabilirsiniz. Bozma derdiniz olmayacağı için, gönül rahatlığıyla kurcalayabilirsiniz
Merakla beklenen fırlatma gerçekleşti ve Türkiye yeni haberleşme uydusuna kavuştu.
Kısa bir süre önce Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Feridun Bilgin tarafından 16 Ekim gecesi saat23.40'da, Kazakistan'daki Baykonur Fırlatma Üssü'nden fırlatılacağı açıklanan Türksat 4B'nin fırlatma işlemi gerçekleşti.
Yapımında Türk teknik elemanlarının da yer aldığı ve ülke olarak kullandığımız 7. habeleşme uydusu olacak olan Türksat 4B, fırlatıldıktan 9 saat sonra fırlatıcı roketin son kademesinden ayrılarak Dünya yörüngesinde dönmeye başladı ve beklenen ilk sinyali de gönderdi.
Yapımında Türk teknik elemanlarının da yer aldığı ve ülke olarak kullandığımız 7. habeleşme uydusu olacak olan Türksat 4B, fırlatıldıktan 9 saat sonra fırlatıcı roketin son kademesinden ayrılarak Dünya yörüngesinde dönmeye başladı ve beklenen ilk sinyali de gönderdi.
Ku-band ve ka-band aktarıcılara sahip uydu, kapasiteyi arttırmakla kalmayacak, internet erişimi için de kullanılabilir bir platform haline gelecek, böylelikle internet kullanımı da yaygınlaşacak. Bakan Bilgin'in dediğine göre ka band ile uydudan internet sağlayacak olan Türksat 4B, veri haberleşme kapasitesinde 3Gbps'lik bir artış sağlayacak.
50 derece doğu yörüngesinde bulunacak olan uydu, bu özelliği ile de daha önceden 42 derece doğu yörüngesindeki uyduları kullanan Türkiye için bir ilk olmakta.
İlk sinyalini başarılı bir şekilde gönderen Türksat 4B, artık gerekli performans testlerine tabi tutulacak. Yaklaşık olarak 2 ay sürmesi beklenen testler Türkiye, Afrika, Avustralya, Japonya, İtalya ve Kanada'daki uydu istasyonları kullanılarak gerçekleştirilecek. Testlerin ardından, 30 yıldan fazla manevra ömrü olan Türksat 4B kullanıma hazır olacak. Uydu Türkiye'nin yanı sıra Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Asya ülkelerini de kapsayacak.
50 derece doğu yörüngesinde bulunacak olan uydu, bu özelliği ile de daha önceden 42 derece doğu yörüngesindeki uyduları kullanan Türkiye için bir ilk olmakta.
İlk sinyalini başarılı bir şekilde gönderen Türksat 4B, artık gerekli performans testlerine tabi tutulacak. Yaklaşık olarak 2 ay sürmesi beklenen testler Türkiye, Afrika, Avustralya, Japonya, İtalya ve Kanada'daki uydu istasyonları kullanılarak gerçekleştirilecek. Testlerin ardından, 30 yıldan fazla manevra ömrü olan Türksat 4B kullanıma hazır olacak. Uydu Türkiye'nin yanı sıra Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Asya ülkelerini de kapsayacak.
Dijital Fotoğraflarda Coğrafi Konum Bilgisi İstihbaratı
Sosyal medyayı en çok kullanan, bildirim ve paylaşımlarla aktif rol oynayan bir toplum haline geldik. Hızla gelişen teknoloji sayesinde hemen hemen hepimiz birer sosyal medya hesabına sahibiz. Araştırmalara göre Türkiye’de ki bir kullanıcıya 3 adet hesap düştüğü istatistikleri de haberlere düşmektedir.
Kendini rahat ifade etme ortamı bulan insanlar, gizlilikten de şüphe etmeyince başta bazı kişisel bilgiler olmak üzere fotoğraflarını da albümler şeklinde facebook, twitter, instagram gibi hesaplarına ekliyor. Yaygınlaşan akıllı telefonlar aracılığıyla yeni fotoğraf çeken bireyler, çektikleri fotoğrafları anında sosyal medya hesaplarına aktararak arkadaşlarıyla yada herkese açık bir şekilde paylaşıyor.
Tüm bu paylaşımlar yapılırken hiçbir endişe duyulmuyor.
Ancak bu fotoğrafların sizi apaçık tehdit ettiğini söylesem ve bugüne kadar hiç sorulmamış bir soruyu sizlere sorsam;
İnternete yüklemiş olduğunuz fotoğraflarınızdan adresinize ulaşabilineceğini biliyor muydunuz?
Evet arkadaşlar, facebook, twitter ve instagram gibi sosyal medya sitelerine atmış olduğunuz fotoğraflar üzerinden adresinize rahatlıkla ulaşılabilir. Özellikle arkadaş listenize ya da herkese açık olarak paylaşmış olduğunuz fotoğraflar, kötü niyetli kişilerin eline ulaştığı zaman istenmeyen sonuçlarla karşı karşıya gelebilirsiniz. ??
Dijital fotoğraf makineleri ve akıllı cep telefonlarından çektiğiniz her fotoğrafa, o resmin nerede çekildiğine dair çok detaylı olarak coğrafi konum koordinatları eklenmektedir. Bu fotoğrafları sanal dünyada paylaştığınız andan itibaren, coğrafi konum bilgileriniz de internette otomatik olarak yerini alıyor. Sosyal medya hesabınızdan resminizi indiren kullanıcı çeşitli programlar vasıtasıyla adres tespitini yapabilmekte.
Şimdi gelelim fotoğraflar üzerinden adres bilgisine nasıl ulaşıldığına…
GPS olarak bilinen Küresel Konumlandırma Sistemi’ni açıklayarak başlayalım;
GPS Nedir? Neye Denir?
• GPS düzenli olarak kodlanmış bilgi yollayan bir uydu ağı olarak bilinmektedir.
• GPS uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek dünya üzerindeki herhangi bir konumu tam olarak tespit etmeyi mümkün kılmaktadır.
• GPS olarak adlandırılan bu sistem ABD Savunma Bakanlığı’na ait yörüngede sürekli olarak dönen bazı uydulardan oluşmaktadır.
• GPS uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek dünya üzerindeki herhangi bir konumu tam olarak tespit etmeyi mümkün kılmaktadır.
• GPS olarak adlandırılan bu sistem ABD Savunma Bakanlığı’na ait yörüngede sürekli olarak dönen bazı uydulardan oluşmaktadır.
• Uydular radyo sinyalleri yayarlar ve yeryüzündeki GPS alıcısı bu sinyalleri alır. Böylece konum belirlenmesi mümkün olur.
• GPS kuruluş hedefi başta askeri amaçla olsa da, zaman içerisinde 1980 yılında sivil kullanıma açık hale getirilmiştir.
• Kullanılan cihazın marka ve model bilgileri
• Fotoğrafın hangi tarih ve saatte çekildiği
• Fotoğraf çekilen yerin GPS koordinatları otomatik olarak çekmiş olduğunuz fotoğraflar içerisine eklenmiş oldu.
Exif çektiğiniz fotoğraflara bulunduğunuz konum ve tarih gibi bilgilere ulaşılmasını sağlayanExchangeable Image File olarak bilinen değiştirilebilir görsel dosya biçimidir.
Yani çekmiş olduğunuz fotoğraflara coğrafi konum koordinatlarını resim içerisine entegre etmektedir.
Şimdi fotoğraftan adres bulmanın nasıl yapıldığını bir örnek üzeriden açıklayalım…
• GPS kuruluş hedefi başta askeri amaçla olsa da, zaman içerisinde 1980 yılında sivil kullanıma açık hale getirilmiştir.
GPS Nasıl Çalışır ?
Hızlı gelişen teknoloji dünyası ile hayatımızın bir parçası olan GPS, 2G, 3G ve 2014 yılında Türkiye’de faaliyete girecek 4G internet şebekesini destekleyen cep telefonları yeni nesil fotoğraf makineleri olarak da kullanılmaya başladı. Böylece daha kaliteli fotoğraflar çeken kullanıcılar bu resimlerini internette daha hızlı paylaşıyor.
Fotoğraf makinesi ve cep telefonu ile çektiğiniz fotoğraflarda GPS modülü aktif ise aşağıdaki bilgiler “EXIF” dosyası halinde resimlerinizde bulunuyor;
• Kullanılan cihazın marka ve model bilgileri
• Fotoğrafın hangi tarih ve saatte çekildiği
• Fotoğraf çekilen yerin GPS koordinatları otomatik olarak çekmiş olduğunuz fotoğraflar içerisine eklenmiş oldu.
EXIF Nedir?
Exif çektiğiniz fotoğraflara bulunduğunuz konum ve tarih gibi bilgilere ulaşılmasını sağlayanExchangeable Image File olarak bilinen değiştirilebilir görsel dosya biçimidir.
Yani çekmiş olduğunuz fotoğraflara coğrafi konum koordinatlarını resim içerisine entegre etmektedir.
Şimdi fotoğraftan adres bulmanın nasıl yapıldığını bir örnek üzeriden açıklayalım…
Yukarıda bulunan “20120521-00346.jpg” adlı jpg formatında ki fotoğrafın Exif bilgileri aracılığıyla coğrafi konum bilgilerine ulaşmak için Exif Cleaner adlı yazılım ile açıyoruz.
ExifCleaner yazılımı GPS sistemlerinde kullanılan ücretli satılan ve özellikle kamu kuruluşları tarafından kullanılan bir programdır. Başta Emniyet Müdürlüğü, Emniyet Bilişim Suçları, Siber Suçlarla Mücadele Şubesi ve Adliye Olay Yeri inceleme gibi kuruluşların tercih ettiği bir yazılım olarak bilinir. Bu takip sistemi programları “Follow Me” mantığıyla takip edilir. Ana mantık ise takipçisi olduğu kişinin de takibini sağlamaya yarar.
ExifCleaner yazılımı GPS sistemlerinde kullanılan ücretli satılan ve özellikle kamu kuruluşları tarafından kullanılan bir programdır. Başta Emniyet Müdürlüğü, Emniyet Bilişim Suçları, Siber Suçlarla Mücadele Şubesi ve Adliye Olay Yeri inceleme gibi kuruluşların tercih ettiği bir yazılım olarak bilinir. Bu takip sistemi programları “Follow Me” mantığıyla takip edilir. Ana mantık ise takipçisi olduğu kişinin de takibini sağlamaya yarar.
Son olarak “20120521-00346.jpg” adlı fotoğrafı Exif Cleaner yazılımı ile açmıştık. Bu örnekle konuya devam ederken olayı adli bir vakaymış gibi düşünmeye başlayalım. Yani yukarıdaki fotoğrafı çeken kişi bu fotoğrafı sosyal medya hesabına yükledikten sonra intihar etmiş yada bir cinayete karışmış olsun. Polis ise fotoğraf çekilen adresi bulmaya çalışıyor. Bu fotoğrafa ulaşan polis Exif Cleaner yazılımı ile fotoğraf incelemesinde aşağıdaki bilgilere ulaştı.
Bu bilgiler ışığında araştırmaya devam eden kişi Exif Cleaner adlı programdan elde ettiği coğrafi konum verileriyle koordinat destekli profesyonel bir maps tarayıcısında nokta atışı ile yer tespiti yapabilme imkanına sahip bulunuyor. Peki bu koordinatları google maps ile yapmaya kalktığımızda adresten 50 mt ile 300 mt arasında sapma görülebiliyor. Yukarıdaki resimde yer alan koordinatların google mapste girildiğinde ise konumdan 53 metre kadar sapma görülse de aslında bizlere fotoğraf üzerinden adresin nasıl tespit edilebildiği gerçeğini ortaya koyuyor.
- - Kamerayı üreten şirket bilgisi
- - Kameranın modeli
- - Fotoğrafın Pozlama süresi vb.
- - Exif Versiyonu
- - Çekim tarihi ve Saati
- - GPS koordinatları.
Koordinatlar Üzerinden Nokta Atışıyla Adres Tespiti
Bu bilgiler ışığında araştırmaya devam eden kişi Exif Cleaner adlı programdan elde ettiği coğrafi konum verileriyle koordinat destekli profesyonel bir maps tarayıcısında nokta atışı ile yer tespiti yapabilme imkanına sahip bulunuyor. Peki bu koordinatları google maps ile yapmaya kalktığımızda adresten 50 mt ile 300 mt arasında sapma görülebiliyor. Yukarıdaki resimde yer alan koordinatların google mapste girildiğinde ise konumdan 53 metre kadar sapma görülse de aslında bizlere fotoğraf üzerinden adresin nasıl tespit edilebildiği gerçeğini ortaya koyuyor.
- Dijital Fotoğraflarda Coğrafi Konum Bilgisi İstihbaratı Kolluk Kuvvetleri tarafından 2004 yılından itibaren aktif olarak kullanılmaktadır.
- Kolluk kuvvetleri, Dijital Fotoğraf üzerinde elde ettiği bilgiler ile bir suçlunun fotoğrafı çekerken bulunduğu coğrafi konumu, fotoğrafın hangi tarihte ve saatte çekildiğine dair önemli bilgiler elde etmektedir. Elde edilen bilgiler ile bir suçlunun daha önce bulunduğu bir mekânı baskın düzenleme ve inceleme olanağı sağlamaktadır.
